Amerika Balıqçılığı Tarixi
Hər gün bir çox insan ABŞ-da yüksək gəlirli balıq ticarətinə girir.
FAO-nun (BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı) məlumatına görə, 2005-ci ildə ABŞ-da 4,888,621 ton vəhşi balıq və 471,958 ton ABŞ-ın digər balıqçılıqdan gəlir əldə edilmişdir. Bu, ABŞ-ı Çin, Peru, Hindistan və İndoneziyadan sonra dünyanın 5,8 faizi balığın istehsalçısına çevirmişdir. ABŞ-ın balıq əkinçiliyi qanunları federal və ştat səviyyəsində tənzimlənir. Qida və Dərman İdarəsi (FDA), Səhiyyə və İnsanlara Xidmət (DHHS), Kənd Təsərrüfatı Departamenti (USDA) və Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi Federal Respublikanın aparıcı qurumlarıdır. Bu agentliklər ABŞ-da müxtəlif akvakultura fəaliyyətlərini tənzimləyirlər. Federal səviyyədə akvakultura təcrübələrini idarə etmək və izləmək üçün işləyən digər agentliklər və təşkilatlar var, o cümlədən ABŞ Ticarət Departamentində ABŞ Milli Okean və Atmosfer Administrasiyası (NOAA), ABŞ Qida və Dərman İdarəsı (FDA), ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamentini (USDA) və ABŞ-ın Balıq və Vəhşi Təbiət Xidməti(FWS). Federal hökumət, həmçinin balıqçılıq və ərzaq istehsalı fəaliyyətlərini, o cümlədən dövlətlər və ya xarici ölkələr arasında mal və xidmətlər ticarəti də tənzimləyir.
Amerikada əkilən balıq növləri
ABŞ dünyanın ən böyük tilapiya balığının istehlakçısıdır. Ölkəmizdə bəzi insanlar düşmənçilik və ya öz maraqları üzündən bu balığın xüsusiyyətləri haqqında çoxlu şayiələr buraxırlar və zərərli göstərməsinə çalışırlar. Tilapia balığı, müxtəlif çəkikimilər növlərindən sonra istehsal və yetişdirilmədə dünyada ikinci yerindədir. ABŞ-da tilapiya balıq yetişdiricilərinin geniş yayılması səbəbiylə ABŞ Balıqçılıq Təşkilatı səlahiyyətliləri ətraf mühitə zərər verməmək üçün bənzərsiz qanunlar keçiriliblər.
1960-ci ildən bu yana, tilapiya ABŞ-ın balıqçılıq təşkilatları və mühitləri tərəfindən tanındı və tətbiq olundu. Bu gün, karides, tuna və qızılbalıqdan sonra, tilapiya ABŞ-da ən populyar dördüncü dəniz məhsullarıdır. 2002-ci ildən bu yana ABŞ-da tilapiya balıq istehlakı durmadan artır ki, 2010-ci ildə əhali arasında tilapiya istehlakı 20% artdı. ABŞ orta hesabla ildə 200,000 tondan çox tilapiya istehlak edir. Tilapiya balığının istehsalı və becərilməsində balıq və akvakultura yetişdiricilərinin artan populyarlığını, habelə daxili istehlakın artmasını nəzərə alaraq, ABŞ Balıqçılıq Təşkilatı səlahiyyətliləri, tilapiya balığı istehsalına dair xüsusi qaydaları təsdiqlədi.
Tilapiya balığının yetişdirilməsi
ABŞ-da əkilən başqa bir balıq, dünya akuakulturası istehsalında dördüncü yeri tutan Big Head Carp və ya Əlvan qalınalın (Qara bir çəkikimilər növü)(1995-ci İldə, 1,27 milyard kq). 1970-ci illərin əvvəllərində Çin (bu balığın ən böyük yetişdiricisi) ABŞ-ın cənubuna əlvan qalınalını tanıdırdı. Bu balığın digər adları nobel balıqı, xallı amur və göl balıqıdır. Amerika Birləşmiş Ştatlarında, təxminən 5 hektar gölməçə, əlvan qalınalın və kanal Pişik balığının istehsalına həsr olunub. Bu balıqlar “çox növ” üsulu ilə istehsal olunur. Pişik balığın qiyməti çox aşağı olduqda və bazar şəraiti aşağı olduqda, əlvan qalınalın yetişdiriciləri üçün vacib və qiymətli gəlir mənbəyi kimi görülür; Beləliklə, Big Head Balıq ticarəti, pişik balığın istehsalçılarına baliq yetişdirməyə və satmağa davam etmək üçün böyük köməkdir.
Əlvan qalınalın dadlı və ləzzətli bir ətə malikdir, lakin sümükləri amerikalılar üçün böyükdür.
ABŞ-da Balıqçılıq Metodları
ABŞ-da balıqçılıq üçün torpaq hovuz, fiberglas və tanklar kimi üsullardan istifadə olunur. Kiçik balıq, adətən 20 qramdan çox olan körpə balıq, hovuzlarda saxlanıldıqda sağ qalma ehtimalı daha yüksəkdir. 6-8 aydan sonra təxminən 600-800 qrama çatır.Amerikan balıq təsərrüfatında istifadə edilən başqa bir üsul, akvariumda balıq yetişdirməkdır. Bu plan 2018-ci ilin əvvəlində elan edildi. Nordic Company-nin məlumatına görə, bu plan dünyadakı ən böyük akvarium balıqçılıq layihəsi olacaq.
Amerikadakı ən əhəmiyyətli və ən yaxşı balıq təsərrüfatları
Dediyimiz kimi ABŞ, tilapiya balığının ən böyük istehlakçısıdır. Bu məqsədlə ABŞ-da bir çox tilapiya balıq ferması mövcuddur. Bu balığı yetişdirmək üçün müxtəlif şəhərlərdə genişmiqyaslı investisiyalar başladı. Məsələn, Florida-da bir tilapiya balıq fabrikinə investisiya və tikinti ABŞ-da həyata keçirilib. Florida, Luiziana və Alabama kimi Meksika Körfəzi Ştatlarındakı ABŞ balıqları və digər akvakultura sənayesi daha da böyüdü. Amerikanın əlverişli iqlimi olduğu üçün müxtəlif növ balıqçılıq fəaliyyəti inkişaf edilib. Balıqlar və digər akvakultura yerləri 1980-ci il Federal Milli Akvakultura Qanununa, ” Nəzarət olunan və xüsusi mühitlərdə balıqların yetişdirilməsi” uyğun olmalıdır. Bu qaydalardan biri bu yerləri okeanlarla məhdudlaşdırmaqdır (Sakit okeanda qızılbalıq xüsusi sahələri istisna olmaqla).
Behrouz Fərd Balıqçılıq təhlilçisi