تاریخچه پرورش تیلاپیا

تیلاپیا، ماهی آب شیرین و از خانواده سیچلایدهاست. این ماهی بومی آفریقاست، اما به بسیاری از مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و مناطق معتدل جهان در طول نیمه دوم قرن بیستم معرفی شده است. تیلاپیا دارای ویژگی های بسیاری است که آن را تبدیل به یک نامزد ایده آل برای آبزی پروری، به خصوص در کشورهای در حال توسعه می نماید.

عوامل معرفی تیلاپیا به این مناطق برای پرورش عبارتند از :

غذا
ماهیگیری تفریحی
کنترل علف هرز آبی
اهداف پژوهشی

ویژگی های ماهی تیلاپیا

آمار تولید آبزی پروری فائو نشان میدهد که تا سال 2012 حدود 120 کشور در جهان پرورش تیلاپیا انجام میدهند

ویژگی های ماهی تیلاپیا

رشد سریع
تحمل طیف گسترده ای ازشرایط محیطی
مقاومت در برابر استرس و بیماری
توانایی تولید مثل در شرایط سخت و محدود
تغذیه از سطوح تغذیه ای پایین
پذیرش غذای مصنوعی بلافاصله بعد از جذب کیسه زرده

پرورش ماهی تیلاپیا از چهار هزار سال پیش، حدود هزار سال قبل از پرورش کپور که به کشور چین معرفی شده بود آغاز شده و فعالیت خود را ادامه داده است با این حال به غیر از منابع مربوط به کتاب مقدس و تصاویر مقبره های مصر باستان، اطلاعات بسیار کمی از پرورش این گونه ماهی در آن زمان در دسترس می باشد.

تاریخچه پرورش ماهی تیلاپیا به سه بخش تقسیم می شود

قبل از سال 1970 میلادی
از سال 1970 الی 1990 میلادی
از سال 1990 به بعد

قبل از سال 1970 میلادی :
سهم تولید ماهی تیلاپیا نسبت به کل تولید آبزی پروری در جهان قبل از سال 1970 بسیار جزئی بود، که کمتر از یک درصد از کل تولید جهانی می باشد. به عنوان مثال تولید تیلاپیا در سال 1969 کمتر از 25 هزار تن بوده که حجم کلی تولید آبزیان حدود سه میلیون و دویست و سی هزار تن بوده است. در این دوره پرورشی حدود هفت کشور در حوزه پرورش تیلاپیا فعالیت می نمودند که از سال 1969 به بعد به 12 کشور افزایش یافتند.

عمده کشورهای تولید کننده تیلاپیا در این دوره :
تایوان، چین، مصر، نیجریه، فلسطین اشغالی و تایلند

سهم ناچیز تولید تیلاپیا در این دوره به این دلیل بود که آبزی پروری به طور کلی و پرورش تیلاپیا به طور خاص، به عنوان یک سیستم تولید مواد غذایی در بسیاری از کشورها شناخته نشده بود.

اسلاید یک

اسلاید دو

ارزش تجاری مهمترین گونه های تیلاپیای پرورشی (1000 دلار آمریکا)

در طول سالهای1984 تا 2002

اسلاید سه

تولید کنندگان برتر تیلاپیای پرورشی ( 1000 تن، درصد)

2002

اسلاید چهار

تولید تیلاپیا حاصل از صید شیلاتی ( تن، درصد ) در مناطق مختلف در سال 2002

اسلاید پنج

گونه های اصلی تیلاپیای پرورشی در جهان در طول سال های 1950 الی 2002

از سال 1970 الی 1990 میلادی :
در این دوره پرورش تیلاپیا به تدریج در سراسر جهان گسترش یافت تعداد کشورهایی که پرورش تیلاپیا انجام می دادند، به طور قابل توجهی افزایش یافت به طوری که سال 1990 از 12 کشور به 78 کشور رسید.

با توجه به آمار سازمان کشاورزی و خواربار جهانی از آن 78 کشور، چهل کشور، تولیدی کمتر از 100 تن در سال داشتند. تولید تیلاپیای پرورشی به تدریج افزایش یافته و تا ظرفیت 380 هزار تن در سال 1990 رسید که در این دوره بیش از دو درصد از مجموع تولیدات آبزیان در جهان را به خود اختصاص داد.

از سال 1990 به بعد :
در این دوره پرورش تیلاپیا شاهد گسترش عظیمی در طول این سالها بوده است. در نتیجه، تعداد کشورهایی که پرورش تیلاپیا انجام میدادند به بیش از 120 کشور رسیدند. همچنین تولید تیلاپیای پرورشی به بیش از 390 درصد افزایش یافت و از 380 هزار تن در سال 1990 به یک و نیم میلیون تن در سال 2002 رسید که این رقم در سال 2012 به چهار و نیم میلیون تن افزایش یافت که چیزی در حدود 7 درصد از مجموع آبزیان تولیدی در جهان را به خود اختصاص داد.

تولید تیلاپیا در آسیا :
آسیا با اختصاص 79 % از تولید جهانی تیلاپیای پرورشی در سال 2002 بزرگترین تولید کننده تیلاپیا در جهان به شمار می رود، سهم آسیا در تولید تیلاپیای پرورشی در سال 2012 به 27/69 % کاهش یافته است، این قاره در سال 2013 با تولید 3 میلیون و 660 هزار تن تیلاپیای پرورشی همچنان پیشتازی خود را در بین سایر قاره ها حفظ کرده است.

تیلاپیا در آسیا به طور عمده در آب شیرین پرورش داده می شود. طبق آمار حدود 5/95 درصد از کل تیلاپیای پرورشی در محیط آب شیرین بوده است. 21 یک کشور آسیایی، عمدتا در جنوب آسیا و شرق دور، تولید تیلاپیا را در سال 2002 گزارش کرده اند.

کشورهای تولید کننده تیلاپیا در آسیا :
اردن، امارات متحده عربی، اندونزی، بنگلادش، پاکستان، تایلند، تایوان، تیمور، چین، سوریه، عربستان سعودی، عمان، فلسطین اشغالی، فیلیپین، قطر، کره شمالی، کره جنوبی، کویت، لبنان، میانمار، مالزی، نپال و ویتنام

تولید تیلاپیا در آسیا

میزان تولید تیلاپیای پرورشی ( تن ) در چین در طی سالهای 1950 الی 2002

تولید تیلاپیا در آسیا

میزان تولید تیلاپیای پرورشی ( تن ) در چین در طی سالهای 1950 الی 2002

تولید تیلاپیا در آسیا به سه مرحله تقسیم می شود :

مرحله اول : 1950 تا 1980
در این دوره اولیه پرورش تیلاپیا در نقیاس های خیلی کوچک انجام گرفت و با یک نرخ آهسته رشد کرد. میزان تولید از 4800 تن در سال 1950 به 88 هزار تن در سال 1980 رسید.

مرحله دوم : 1981 تا 1991
تولید تیلاپیا شاهد یک افزایش قابل توجهی بود به عبارتی از 109 هزار تن در سال 1981 به 353 هزار تن در سال 1991 با بیش از 300 درصد افزایش ارتقاء پیدا کرد

مرحله سوم : 1992 به بعد
این دوره با یک پیشرفت سریع پرورش تیلاپیا در آسیا همراه بود در نتیجه میزان تولید تیلا پیا از 420 هزار تن در سال 1992 به یک میلیون و190 هزار تن در سال 2002 رسید. این آمار در حالی بیان شده است که کشورهایی مانند ویتنام، بنگلادش، هند و پاکستان در آمار تولید قرار نگرفته بود.
با وجود این واقعیت که آسیا مهمترین تولید کننده تیلاپیا در جهان است، کشور چین بزرگترین تولید کننده تیلاپیا می باشد. جالب است بدانید میزان تولید تیلاپیا در سال 2013 بیش از یک میلیون و 650 هزار تن بوده است.

تاریخچه پرورش تیلاپیا