فرایند ساخت و نگهداری غذای آبزیان
بالا بودن هزینه های خوراک در آبزی پروری اغلب ناشی از عادات تغذیه ای گوشتخواری میگو و ماهی ها می باشد، اکثر این آبزیان در سیستم متراکم پرورش داده می شوند، این گونه ها قادر نیستند از کربوهیدرات به میزان زیاد به عنوان منبع پروتئین ارزان قیمت استفاده نمایند.
از آنجا که آبزیان مورد پرورش در سیستم متراکم از غذای طبیعی استفاده نکرده یا خیلی کم استفاده می کنند, بنابراین سازندگان خوراک باید با توجه به پیشرفت دانش، جیره های دارای ارزش غذائی کامل تولید کنند ضمن اینکه موفق شوند از هزینه های ناشی از قیمت بالای جیره بکاهند. انواع غذاهای مورد استفاده در پرورش متراکم و نیمه متراکم آبزیان بر اساس فرمول بندی و روش ساخت آنها متفاوت اند.
دسته بندی خوراک :
1) غذا های تر 2) غذاهای مرطوب 3) غذاهای خشک
1) غذاهای تر :
غذاهائی هستند که رطوبت آنها بین 45 تا 75 درصد بوده و از مواد اولیه ای با رطوبت زیاد مانند ماهیان بی ارزش، ضایعات ماهی و ضایعات کشتارگاهی تولید میشوند.
هر چند مصرف خوراک تر هنوز هم ادامه دارد ولی مصرف گسترده آنها توسط برخی عوامل محدود می شوند که از آن جمله میتوان به ایجاد آلودگی در آب اشاره نمود.
2) غذاهای مرطوب :
رطوبت این غذاها بین 25 تا 45درصد می باشد و از مواد اولیه با رطوبت بالا به همراه غلات خرد شده تولید می گردند. شواهدی موجود است که ماهیان سردابی در دمای پائین آب تمایل بیشتری به خوراک مرطوب دارند.
3) غذاهای خشک :
این غذاها ها رطوبتی بین 7 تا 13 درصد دارند، ساخت، نگهداری، حمل و نقل آنها نسبتا ساده بوده و به راحتی می توان آنها را در استخرهای بزرگ توزیع کرد. تولید غذاهای خشک موجب می شود در فرایند تولید بتوان به راحتی افزودنی های مد نظر را به خوراک اضافه نمود و همچنین اندازه و شکل خوراک قابل مدیریت می باشد.
انواع خوراک ماهیان در دوره لاروی :
یکی از مهمترین مراحل زندگی هر آبزی مرحله لاروی می باشد که زیر بنای رشد و توسعه محسوب می گردد، در این بخش به معرفی انواع خوراک ماهیان در دوره لاروی می پردازیم.
ریز دانه های مرطوب :
این غذا مخلوط یکنواختی است از تخم مرغ، گوشت میگو، گوشت صدف، عصاره ماهی، ویتامین ها، مواد معدنی، محرک های رشد و آرد گندم که همگی کاملا خرد شده و ریز شده اند.
غذاهای خرد شده :
این غذاها به صورت خمیری بوده و از مخلوط غذاهای مرطوب و خشک بدست می آیند.
ریز دانه های خشک :
این جیره غذائی که مواد مغذی آن قابلیت ماندگاری در آب را دارند از مواد اولیه خشک تشکیل شده اند، این نوع خوراک بیشترین مصرف را در تولید و پرورش لارو دارد.
غذاهای خشک افشانه ای :
برای تولید این خوراک مواد اولیه ای که کاملا خشک شده اند در تونل هوای گرم اسپری کرده که به این ترتیب ذراتی با اندازه 50 تا 100 میکرون بوجود می آید، از این روش در کشور ژاپن برای تغذیه لاروها استفاده میکنند.
جیره های میکرو باند :
این جیره ها ابتدا به صورت بسیار ریز در آمده و سپس به وسیله هم بندها به هم متصل شده اند.
جیره های غذائی ریز پوشش دار :
این گونه جیره ها از پوشاندن دانه های غذائی برخی جیره های میکروباند شده بوسیله برخی مواد مانند زئین، کلسترول – لسیتین تهیه می شوند.
جیره های ریز کپسول دار :
در این جیره ها مایعات یا ترکیبات غذائی مخصوص در کنار هم گرد آوری شده و مجموعه آنها توسط دیواره ای مخصوص حفاظت می شوند.
جیره های غذائی ورقه ای :
توسط یک خشک کن دو جداره ای تولید می شوند که جزو غذاهای معمول در پرورش لارو ماهیان هستند، در تولید این غذاها می توان از مواد هم بند و خوش طعم کننده ها استفاده نمود.