فنول ها
فنول ها از طریق تخلیه پسابهای صنعتی و بهخصوص نیروگاههای زغال سنگی، پالایشگاههای نفت و ساختن محصولات سنتزی وارد آبهای سطحی میشوند.
فنولها ممکن است «یک بازی» (مثل فنون، کرزول، نفتول و گزیلنول) یا «دوبازی» (مثل پیرو کتکول، ریزورسین، هیدرکویینون، پیروگالول و فلوروگلوسین باشند.
فنول ها، بهویژه کلروفنولها که از اضافه کردن کلر به فنول تولید میشوند، میتوانند مزه غیرقابلقبولی به آب و ماهی بدهند.
حداکثر غلظتهای قابلقبول برای پرورش ماهی عبارتند از : 0.001 میلیگرم در لیتر برای کلروفنول، 0.004 میلیگرم در لیتر برای کرزول، 0.004 میلیگرم در لیتر برای ریزورسین و 0.001 میلیگرم در لیتر برای هیدروکویینون، غلظتهای 0.1 میلیگرم در لیتر از فنولها و 0.001 میلیگرم در لیتر از کلروفنولها کافی است تا طعم گوشت ماهی را عوض کنند.
در آبهای جاری مشاهده گردیده که تماس دراز مدت با غلظت 0.2 میلیگرم در لیتر فنول، موجب مهاجرت ماهیان از ناحیه صید، شده است. ترکیبات مختلف فنولی را میتوان بر حسب غلظتهای کشنده به شرح زیر ردهبندی کرد: هیدروکویینون (0.2 میلیگرم در لیتر)، نفتولها (2 تا 4 میلیگرم در لیتر)، فنولها، کروزول، پیروکتول و گزیلنول (2 تا 20 میلیگرم در لیتر)، ریزورسین و پیروگالول (10 تا 50 میلیگرم در لیتر) و فلوروگلوسین (400 تا 600 میلیگرم در لیتر)
فنول ها بر سیستم اعصاب مرکزی تاثیر گذاشته و بیهوشکننده هستند. نشانیهای درمانگاهی مسمومیت عبارتند از: افزایش فعالیت و تحریکپذیری، بیرون پریدن از آب، از دست دادن تعادل و اسپاسمهای عضلانی.
ظاهر کالبد شکافی عبارت است از سفیدی چشمگیر پوست پوشیده شده با مخاط فراوان. لاشه ممکن است در دمای زیاد دارای خونریزی در سطح داخلی بدن باشد.
تماس دراز مدت با غلظتهای کم منجر به تغییرات دیستروفیک تا نکروبیوتیک مغز، اندامهای پارانشیمی، دستگاه گردش خون و آبششها میگردد.