پرورش خرچنگ
هر آنچه در مورد پرورش خرچنگ باید بدانید!
حدودا ۸۵۰ نوع خرچنگ در خشکی ها، آب های شیرین و نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان یافت می شوند. پرورش خرچنگ به علت ارزش اقتصادی بالا و تقاضای روزافزون این جانور در بازار جهانی، به تجارتی پرسود تبدیل شده است. در کشور ایتالیا پرورش خرچنگ، رواج بسیاری دارد. کشورهای فرانسه و آلمان و بلژیك، از مشتریان خرچنگ های پرورشی استان گیلان هستند.
روش پرورش خرچنگ
در ابتدا، برای پرورش خرچنگ، لازم است به یک متخصص آبزیان حرفه ای در زمینه های مختلف از جمله: کنترل کیفیت آب، آموزش روش های موثر در بهبود رشد خرچنگ و همچنین، فراهم کردن ایده آل ترین شرایط برای تولید و پرورش خرچنگ، مراجعه نمود. برای پرورش خرچنگ ها، نیاز به انتخاب و در نظر گرفتن حوضچه ای با ابعاد متناسب خرچنگ ها است. پس از اینکه حوضچه ای مناسب برای پرورش خرچنگ ها در نظر گرفته شد، لازم است دما؛ pH و DH آب را طبق استاندارد تنظیم نموده و سپس، خرچنگ های مولد را به درون حوضچه انتقال داد. خرچنگ های ماده هنگام تخم گذاری، حدود دو تا پنج میلیون تخم درون آب می گذارند. در مرحله بعدی پرورش خرچنگ، این تخم ها باید به وسیله خرچنگ های نر، اسپرم زدایی شوند. لارو یا بچه خرچنگ ها، در شرایط مناسب و وابسته به دمای محیط، به مدت 12 الی 14 روز از تخم خارج می شوند. در پرورش خرچنگ، معمولا از روتیفرها و میگوهای آب شور برای تغذیه خرچنگ ها استفاده می کنند. در پرورش خرچنگ، باید به عوامل موثر در رشد و تغذیه مناسب آنها توجه بسیاری داشت. تراکم بچه خرچنگ ها در این مرحله بسیار زیاد شده و همین موضوع موجب هم نوع خواری لاروها می شود، بنابراین، قبل از وقوع این اتفاق، باید به سرعت لارو ها را از حوضچه ای به حوضچه دیگر انتقال داد.
آشنایی با انواع خرچنگ ها
خرچنگ، جانوری ده پا از خانواده سخت پوستان است. اغلب آنها، دم بسیار کوتاهی دارند که در زیر سینه شان پنهان شده است و دارای چنگال های تیزی نیز می باشند. سطح بدن خرچنگ ها از پوسته ای سخت، تشکیل شده است. این موجودات سخت پوست، در تمام آب های شور جهان وجود دارند اما تعدادی از آنها در آب های شیرین و یا درون خشکی مخصوصا در نواحی گرمسیری نیز ساکن هستند. خرچنگ ها در ابعاد مختلفی از چند میلی متر گرفته تا خرچنگ های عنکبوتی ژاپنی که طول پاهای آنها فراتر از چهار متر است! یافت می شوند. صید خرچنگ در شمال ایران آزاد است؛ اما متاسفانه خرچنگ در کشور ما مصرف غذایی نداشته و تمام تولیدات این جانور آبزی، به کشورهای دیگر صادر می شود.
تعدادی از انواع خرچنگ ها عبارت اند از:
1- شاه خرچنگ :
نام دیگر این جانور، خرچنگ دراز می باشد. این گونه از خرچنگ ها، در آب های شیرین تکثیر و پرورش می یابند.
2- خرچنگ نقاب دار 3– خرچنگ آبی 4- خرچنگ خال دار
5– خرچنگ ناخنی 6- خرچنگ پیکانی 7– خرچنگ مدور
خرچنگ ها از چه موادی برای تغذیه استفاده می کنند؟
این جانوران، تقریبا همه چیزخوار هستند. جلبک، نرم تنان گوناگون، سخت پوستان مختلف، باکتری ها، کرم ها، قارچ ها و هر چیزی که در نزدیکی شان باشد، می تواند به عنوان خوراک آنها محسوب شود. البته، مصرف مواد غذایی گیاهی و حیوانی، می تواند موجب افزایش رشد و طول عمر خرچنگ ها شود.
کاربرد های مختلف خرچنگ ها
خرچنگ ها موجوداتی با کاربردها و فواید فراوانی محسوب می شوند. خرچنگ ها علاوه بر دارا بودن ارزش غذایی بسیار بالا دارای خواص و مزایای غیرخوراکی بی شماری نیز می باشند. از جمله کاربردها و مزایای غیرخوراکی خرچنگ ها عبارت است از:
1- در تولید وسایل و تجهیزات پزشکی و جراحی مانند : گاز پانسمان، نخ بخیه، باند زخم، پارچه های مخصوص بیمارستان، مواد ضد باکتری و ضد قارچ و غشای دیالیز
2- تولید نانوالیاف کیتین از پوست این جانور با روشی آسان : دانشمندان با استفاده از ضایعات تولیدی به دست آمده از خرچنگ های شکار شده، توانستند به تولید نانوالیاف کیتین با کاربردهایی استثنایی در زمینه های پزشکی، آرایشی و غذایی دست پیدا کنند.
3- قابلیت ها و مزایای فراوان خون خرچنگ نعل اسبی در پزشکی: خرچنگ های نعل اسبی سخت پوستانی با قدمتی بسیار طولانی می باشند که ظاهر آنها در طی بیش از چهارصد میلیون سال گذشته به ندرت تغییر کرده است. این موجودات عجیب و غریب که به فسیل زنده، معروف شده اند، خونی به رنگ آبی روشن دارند. علت رنگ خون این خرچنگ پروتئینهایی است که در خون این جانور وجود دارند و دارای درصد بالایی از مس می باشند. خون این خرچنگ های شگفت انگیز، حاوی ماده ای دفاعی، عجیب و منحصربفرد است که نسبت به باکتری ها واکنش نشان میدهد و لایه ای شبیه به ژل را در اطراف آنها ایجاد میکند و در نتیجه، موجب خنثی شدن تهدیدات این عوامل مضر و خطرناک می شود. به خاطر این ویژگی خارق العاده، از خون این جانوران در زمینه های پزشکی و ساخت داروهای مختلف و جدید استفاده میشود.
خواص خرچنگ های خوراکی
پرورش خرچنگ ها به علت مزایای فراوان این جانوران در زمینه های گوناگون، تجارتی پرسود است. خرچنگ ها مانند بسیاری از آبزیان دیگر، حاوی ارزش غذایی زیادی می باشند؛ تعدادی از مزایای غذایی خرچنگ، عبارت است از:
– شاه خرچنگ و خرچنگ های آب های آزاد می توانند به عنوان غذایی مناسب برای بانوان باردار به شمار روند؛ البته به شرط رعایت اعتدال در مصرف این آبزیان
1- تنظیم سطح کلسترول بدن 2- بهبود قوه بینایی 3- ایده آل برای سلامت و بهبود پوست و مو
4- افزایش قوه و سطح انرژی بدن 5- افزایش سرعت بهبود زخم 6- تقویت سیستم ایمنی بدن
7- پیشگیری از بروز بیماری های قلبی 8- افزایش و تقویت سطح هوش 9- جلوگیری از سرطان
10- جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان 11- مناسب برای رژیم های غذایی 12- مناسب برای رشد جنین و نوزاد
13- جلوگیری از ابتلا به بیماری پروستات 14- درمان و پیشگیری از کم خونی 15- بهبود عملکرد متابولیسم قند خون
بهروز فرد تحلیل گر و عارضه یاب شیلات