ویروس کرونا یا (COVID-19)
کرونا ویروس در حال حاضر به طور بیسابقهای در حال تکامل و انتشار در سطح جهانی است و اولین سؤال این است که یک ویروس، چه مدت زمانی میتواند خارج از میزبان و بر روی سطوح زنده بماند.
این ویروس بسته به دما و رطوبت محیط، بر روی هر سطح بین ۵ ساعت تا ٩ روز میتواند زنده بماند، در حالی که نورو ویروسها که به طور معمول به دستگاه گوارش حمله میکنند، حتی در شرایط گرم و خشک میتوانند تا چهار هفته بر روی سطوح باقی بمانند و کرونا ویروس جدید هم ممکن است از این امر مستثنا نباشد و همانطور که توسط سازمانهای بهداشت و درمان در سراسر جهان پیشنهاد میشود، بایستی سطوح به طور مرتب ضدعفونی گردند.
ویروسها معمولا دارای مولکولهای زیستی پیچیدهای هستند که برای فعال شدن به یک سلول زنده (میزبان) نیاز دارند و از آنجا که اطلاعات دقیقی در خصوص اینکه ویروس کرونا چه مدت زمانی میتواند بر روی سطوح زنده بماند، در دسترس نیست، بهترین کار، ضدعفونی کردن مناطق یا سطوحی است که افراد بیشترین تماس را با آنها داشتهاند و یا نشانههایی از آلوده بودن در آنها بروز کرده است.
بهترین روش برای انجام این کار استفاده از تکنولوژی ازن است که در گذشته با آزمایشی که بر روی ویروس سارس انجام شد این امر اثبات گردید که این ویروس در مواجهه با این گاز به راحتی از بین میرود و از آنجا که ساختار کرونا ویروس جدید مشابه ساختار ویروس سارس است، به طور حتم میتوان گفت در مورد این ویروس (کرونا) هم میتوان به نتیجه مثبتی دست یافت. بیش از ١٧ مقاله علمی اثبات شده وجود دارد که نشان میدهد گاز ازن قادر به از بین بردن کرونا ویروس است. هرچند هنوز هیچ مطالعهای جز مواردی که در حال حاضر در انستیتو ویروس شناسی هوبئی در چین در رابطه با این موضوع وجود دارد، انجام نشده است، پیشرفت آن بسته به مطالعاتی است که تا پایان این نتیجهگیری باید انجام شود.
ازن یک گاز طبیعی است که از اتمهای اکسیژن تشکیل میشود و مولکولهای اکسیژن که هرکدام متشکل از دو اتم اکسیژن هستند، برخی از آنها توسط قوس الکتریکی هنگام رعد و برق، صاعقه و یا اشعه ماوراء بنفش خورشید به اتمهای شکسته تبدیل میشوند که به تنهایی نمیتوانند در مولکولهای اکسیژن دی اتمی وجود داشته باشند به همین دلیل، در این مرحله مجددا به برخی دیگر از اتمهای اکسیژن پیوند خورده و مولکولهای جدیدی را که دارای ٣ اتم اکسیژن هستند را تشکیل میدهند که این مولکولهای جدید همان ازن هستند.
اثرات ضد پاتوژن ازن برای چندین دهه اثبات شده است که توانایی نابود کردن باکتریها، ویروسها، قارچها و بسیاری از گونههای تکیاختهها را دارد و همچنین پایهای برای استفاده در ضدعفونی کردن منابع آب شهری در شهرهای مختلف در سطح جهان است.
به طور معمول، ویروسها ذرات کوچک و مستقلی هستند که از بلورها و ماکرومولکولها ساخته شده که دارای پوششی از جنس پروتئین هستند و فقط در سلول میزبان تکثیر میشوند و ازن از طریق برخورد با پوشش پروتئینی ویروس به درون هسته آن نفوذ کرده و آنها را از بین میبرد.
برخی از ویروسهایهای متاثر از ازن:
- ویروسهای I
- هپاتیت A
- هپاتیت B
- روتا ویروسهای انسانی
- ویروس Norwalk
- Parvoviruses
بیشتر تحقیقات و مطالعات در مورد اثرات ضد ویروسی ازن بر تمایل ازن در جهت متلاشی نمودن پوشش پروتئینی ویروسها استوار است. ازن قادر است پیکربندی پروتئینی در پیوندهای مختلف را از هم جدا کند و در واقع، هنگامی که پوشش پروتئینی ویروس متلاشی شود هسته دی ان ای یا آر ان ای آن نمیتواند زنده بماند.
ویروسهای پوشش دار شامل ویروسهای (Adenovirus, picornaviridae, coxsachie, rotavirus, هپاتیت اِی و ایی، اکو ویروس، رینو ویروس) هستند که از هسته اسید نوکلئیک متشکل از دی ان ای یا آر ان ای و یک لایه کپسید ساخته شده از پروتئین تشکیل شدهاند.
ویروسهای پوششدار معمولا نسبت به ویروسهای برهنه در مقابل چالشهای شيميايی و فیزیکی حساستر هستند و تاثیر ازن بر لیپیدهای اشباع نشده یکی از بهترین فعالیتهای بیو شیمیایی مستند آن است که گاز ازن در مواجهه با پروتئینها، کربوهیدراتها و اسیدهای نوکلئیک واکنشپذیر است و در واقع کرونا ویروس جدید هم یک ویروس تحت پوشش پروتئین است!
آیا مواد ضدعفونیکننده آلترناتیو روی کرونا ویروس تاثیر خواهند گذاشت؟
در مورد ضدعفونی کردن در هنگام اپیدمی، چیزی غیر از ضدعفونی کننده دستی و صابون هم وجود دارد. از زمان شیوع ویروس در ژانویه، تعداد زیادی محصول که ادعا میکنند میکروبها را میتوانند بکشند، بیشتر در کشورهای آسیایی گسترش یافتهاند – شاید نشانهای از خاطر جمعی آن جوامع از اپیدمیهای گذشته مانند ویروس سارس و آنفولانزای مرغی باشد. این محصولات حاوی بیشترین اقدامات احتیاطی است، مانند استفاده از ماسک صورت، حمل بطریهای ژل الکل در همه جا، و تمیز کردن مداوم محیطهایشان با سفیدکنندهها و مواد شوینده و غیره.
حال کارشناسان با استفاده از تکنولوژی توانستند ژنراتورهایی را تولید کنند که قادرند با انجام عمل شبیهسازی قوس الکتریکی و جریان الکتریسیته به فرایند ساخت گاز ازن توسط این دستگاه از هوای طبیعی دست یابند که عموما به عنوان ضدعفونیکننده محیطهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
تدوین یک روش عملی برای استفاده از گاز ازن به عنوان یک عامل ضدعفونیکننده ویروس
هدف ما ایجاد روش عملی استفاده از خواص ضد ویروسی شناخته شده ازن در یک دستگاه پرتابل است که میتواند برای ضد عفونی اتاقها در مراکز درمانی، هتلها و ادارات یا مجتمعهای دیگر استفاده شود. حداکثر اثر ضد ویروسی پس از دستیابی به اوج غلظت گاز ازن نیاز به یک دوره کوتاه و رطوبت بالا دارد.
خواص ضد ویروسی و ضد میکروبی ازن به خوبی ثبت شده است، اگرچه مکانیسمهای انفعال به خوبی درک نشدهاند و میتوان چندین هدف سلولی ماکرومولکول را درگیر کرد اما، محلولهای آبی ازن به عنوان ضدعفونیکننده در بسیاری از موقعیتهای تجاری، از جمله تصفیه فاضلاب، ضدعفونی و شستن لباسهای بیمارستانی و فرآوری مواد غذایی مورد استفاده قرار میگیرند.
بر خلاف سایر گازهای ضدعفونیکننده و کاربردهای شیمیایی آنها، تکنولوژی ازن یک ترکیب طبیعی و ارگانیک است، به راحتی از طریق اکسیژن یا هوا در محل تولید میشود و نیمه عمر آن حدود ١٠ الی ٢٠ دقیقه بوده و در نهایت به اکسیژن تبدیل میشود. گاز ازن به عنوان یک گاز طبیعی میتواند به تمام مناطق در داخل یک اتاق، از جمله نواحی بسیار کوچک، لامپها، پارچهها و قسمتهای زیرین مبلمان نیز نفوذ کرده و بسیار کارآمدتر از اسپریهای مایع و ذرات معلق در هوا عمل کند.
تنها مضرات قابل توجه آن اثر خورندگی آن در دزهای بالاتر برای مواد خاص مانند لاستیک و قرار گرفتن در معرض طولانی مدت با دز بالا و سمیت بالقوه آن برای انسان است. اماکنی مانند ازندرمانی در پزشکی و دندانپزشکی از دزهای مناسب و قابل کنترل استفاده میکنند.
ما پس از تولید نمونههای مختلف از ژنراتور ازن به نمونه کارآمد و موثر این دستگاه برای حذف آلودگیهای میکروبی و ویروسی دست یافتیم و استفاده از گاز ازن همراه با درصدی از رطوبت را به عنوان روشی مطلوب برای جلوگیری و حذف آلودگی از سطوح مختلف را توصیه میکنیم.
تقویت غیرفعالسازی ویروس از طریق رطوبت زیاد
طبق آزمایشات متعدد ثابت گردیده است که تاثیر ازناسیون همراه با رطوبت، خیلی بیشتر از تاثیر آن بهصورت گازی است.
همچنین لازم به ذکر است اثرات ازناسیون در جلوگیری و کنترل از شیوع بیماریهای ویروسی در صنایعی مانند شیلات (مزارع پرورش ماهی) و فارمهای مرغداری مورد تایید و تاکید بوده است.
انواع مختلفی از ژنراتورهای ازن با گرماژهای متنوع در مجموعه دپارتمان شیلات فرد تولید و به صورت عمده قابل ارائه هستند. این دستگاهها بر اساس محیط و ابعاد محل نصب، بهصورت سفارشی تولید میگردند. این تکنولوژی معمولاً به صورت صنعتی، غیر صنعتی و پزشکی در ابعاد مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین از تکنولوژی ازن میتوان برای ضدعفونی کردن اتاقهایی به ابعاد ٢۵ تا ٢٠٠ مترمربع نیز استفاده کرد.
بهروز فرد تحلیلگر و عارضهیاب