پرورش مدار بسته – گام اول
از دیدگاه زیست محیطی، مقدار محدود آب مورد استفاده در سیستم مدار بسته پرورش ماهی، البته مفید است زیرا آب تبدیل به یک منبع محدود در بسیاری از مناطق شده‌است. هم چنین استفاده محدود از آب، آن را بسیار آسان‌تر و ارزان‌تر می‌کند تا مواد مغذی دفع شده از ماهی را حذف کنند. چون حجم آبی که از یک سیستم مداربسته پرورش ماهی نسبت به یک مزرعه ماهی سنتی تخلیه می‌شود بسیار پایین‌تر است. بنابراین پرورش آبزیان می‌تواند به عنوان موثرترین راه برای تولید ماهی در سطح مناسب تجاری در نظر گرفته شود. مواد مغذی از ماهی‌های پرورشی را میتوان به عنوان کود در زمین‌های زراعی و کشاورزی یا به عنوان پایه‌ای برای تولید بیوگاز به کار برد.
جالب‌ترین نکته این است که استفاده ی محدود از آب در پرورش مداربسته سود زیادی برای تولید داخل مزرعه پرورش ماهی می‌دهد. پرورش ماهی سنتی به طور کامل وابسته به شرایط بیرونی و محیطی مثل دمای آب رودخانه، تمیزی آب، سطح اکسیژن، یا علف های هرز و شاخ و برگ‌ها و مسدود کردن توری های ورودی و غیره است.
پرورش مدار بسته، آبزی پرور را قادر می‌سازد تا تمامی پارامترها در تولید را به طور کامل کنترل کند، و مهارت آبزی پرور برای راه‌اندازی سیستم، به اندازه توانایی او برای مراقبت از ماهی مهم است.
پارامترهای کنترل از قبیل درجه‌حرارت آب، سطح اکسیژن یا نور روز برای آب، شرایط پایدار و مطلوبی را برای ماهی‌ها بوجود می‌آورد که استرس کمتر و رشد بهتر را ایجاد می‌کند. این شرایط پایدار باعث ایجاد یک الگوی رشد ثابت و قابل پیش‌بینی می‌شود که به مزرعه دار اجازه می‌دهد تا دقیقاً زمانی که ماهی به یک مرحله یا سایز مشخص برسد، را پیش‌بینی کند. مزیت اصلی این ویژگی این است که یک برنامه تولید دقیق را میتوان رسم کرد و زمان دقیق ماهی برای فروش را میتوان پیش‌بینی کرد. این به نفع مدیریت کلی مزرعه است و توانایی بازاریابی ماهی را به شیوه‌ای رقابتی تقویت می‌کند.
فواید بسیاری برای استفاده از تکنولوژی مداربسته در پرورش ماهی وجود دارد و شیلات فرد در نظر دارد تا با جنبه‌های گوناگون پرورش مدار بسته شما همراهان را آشنا سازد. با این حال، یک جنبه مهم که باید به آن اشاره شود بیماری‌هاست. تاثیر عوامل پاتوژنی به طور قابل‌توجهی در یک سیستم چرخش به عنوان بیماری‌های تهاجمی از محیط بیرونی، به واسطه استفاده محدود از آب، کاهش می‌یابد. آب برای پرورش ماهی در یک سیستم سنتی از یک رودخانه، یک دریاچه یا دریا گرفته می‌شود که به طور طبیعی خطر بروز بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
به خاطر استفاده محدود از منابع آب در سیستم مدار بسته پرورش ماهی، آب عمدتاً از یک چاه، سیستم زه‌کشی و یا چشمه‌ای که در آن خطر بیماری‌ها حداقل است گرفته می‌شود. در واقع، بسیاری از سیستم‌های گردش مجدد هیچ مشکلی با بیماری‌ها ندارند و بنابراین استفاده از دارو به طور قابل‌توجهی به نفع تولید کننده و محیط‌زیست است، کاهش می‌یابد. برای رسیدن به این روش کار پرورش ماهی بسیار مهم است که مزرعه دار در مورد تخم ماهی که به مزرعه خود می‌آورد، بسیار مراقب باشد. بسیاری از بیماری‌ها با استفاده از تخم ماهی آلوده و یا ماهی مولد آلوده به سیستم حمل می‌شوند. بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌هایی که به این روش وارد می‌شوند، این است که از ماهی و حتی تخم ماهی را از مراکز معتبر بیاورید چون اینگونه مراکز می‌توانند اطمینان شما را از وجود بیماری‌ها جلب کنند.
پرورش آبزیان به دانش، مدیریت خوب، صبر و گاهی اعصاب فولادی نیاز دارد. تغییر از پرورش سنتی ماهی به سیستم پرورش مدار بسته، چیزهای زیادی را آسان‌تر می‌کند، با این حال نیاز به مهارت‌های جدید و بیشتری دارد. برای موفقیت در این نوع سیستم پیشرفته آبزی‌پروری با کارشناسان و متخصصان این حوزه ارتباط بگیرید و از دانش بروز بهره بگیرید.
در سیستم مدار بسته، لازم است که به طور مداوم آب را برای دفع محصولات زائد که توسط ماهی دفع می‌شوند، تصفیه کنید و اکسیژن محلول را بالا نگه دارید تا ماهی را زنده و سالم نگه دارید. یک سیستم مداربسته پرورش ماهی در واقع بسیار ساده است. از خروجی مخازن ماهی، آب به یک فیلتر مکانیکی جریان می‌یابد و قبل از اینکه مجددا به مخازن ماهی برگردد، دی‌اکسید کربن آب بایستی حذف و آب پس از افزایش اکسیژن محلول به یک فیلتر زیستی انتقال داده می‌شود. این اصل اساسی یک سیستم پرورشی مدار بسته است.
در ضمن بسیاری از امکانات دیگر را میتوان اضافه کرد، مانند: افزایش اکسیژن محلول با اکسیژن خالص، نور فرابنفش و یا ضد عفونی کردن با تکنولوژی ازن ، تنظیم PH اتوماتیک، تبادل گرما، نیترات زدایی و غیره …
ماهی در یک مزرعه ماهی نیاز به تغذیه چند بار در روز دارد. غذا توسط ماهی خورده و هضم می‌شود و در متابولیسم ماهی که انرژی و تغذیه برای رشد و دیگر فرآیندهای فیزیولوژیکی را تامین می‌کند مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکسیژن محلول از طریق آبشش وارد بدن ماهی می‌شود و برای تولید انرژی و شکستن پروتئین مورد نیاز است که به موجب آن دی‌اکسید کربن و آمونیاک به عنوان محصولات زائد تولید می‌شوند.
جامدات (tss) و ماده آلی، دی‌اکسید کربن و آمونیاک از آبشش وارد آب می‌شوند. بنابراین ماهی‌ها اکسیژن و خوراک مصرف می‌کنند و در نتیجه آب موجود در سیستم با مدفوع, کربن دی‌اکسید و آمونیاک آلوده می‌شود.
نکته: تنها غذای خشک می‌تواند برای استفاده در سیستم برگشتی توصیه شود. استفاده از ماهی آشغال به هر شکل باید اجتناب شود چون سیستم را آلوده می‌کند و عفونت با بیماری‌ها بسیار محتمل است. استفاده از خوراک خشک بی‌خطر است و همچنین این مزیت را دارد که برای برآورده کردن نیازهای زیستی دقیق ماهی طراحی شده‌است. غذای خشک در اندازه‌های مختلف برای هر مرحله ماهی تولید مناسب شده است.
بهروز فرد تحلیل گر و عارضه یاب شیلات