اجزای غذائی و نیازهای تغذیه ای در آبزیان

اسید های آمینه :
با تجزیه شیمیائی پروتئین ها اسیدهای آمینه مختلف بدست می آید که فراورده های نهائی هضم پروتئین ها به شمار میروند. اگر چه بیش از 200 اسید آمینه از مواد بیولوژیک جدا شده ولی حدودا 20 نوع از آنها اجزای پروتئین ها را تشکیل میدهند . همه اسیدهای آمینه در حالت خلوص به صورت پودری سفید هستند و بوهائی ضعیف اما مشخص دارند.

پیوند بین اسیدهای آمینه برای تشکیل پروتئین ها از نوع پپتیدی میباشد . اگر دو اسید آمینه از طریق پیوند پپتیدی به هم متصل شوند به آنها دی پپتید می گویند ، چنانچه تعداد اسید های آمینه از 2 تا 10 عدد باشد ترکیب حاصل را الیگوپپتید می گویند ، اگر تعداد اسید های آمینه بین 10 تا 50 باشد ترکیب را پلی پپتید می گویند ، ترکیباتی که تعداد اسیدهای آمینه آنها بیش از 50 باشد و وزن مولکولی آنها از 5000 تجاوز کند را اصطلاحا پروتئین می گویند.

اسید های آمینه ضروری :
عبارتند از آنهائی که ماهی قادر به سنتز آنها نیست و باید حتما در جیره غذائی منظور گردد .

اسید های آمینه ضروری عبارتند از :
آرژنین ، هیستیدین ، لوسین ، ایزولوسین ، والین ، لایزین ، متیونین ، ترئونین ، تریپتوفان ، فنیل آلانین

غذاهای گیاهی فاقد دو اسید آمینه لایزین و متیونین هستند ، این در حالیست که این دو اسید آمینه به اندازه کافی در غذاهای حیوانی وجود دارند . اگر در جیره غذائی 30 تا 50 درصد مواد پروتئینی را پروتئین حیوانی تشکیل دهد از نظر احتیاجات بدن ماهی کافی خواهد بود.

اسید های آمینه نیمه ضروری :
ساخته شدن این اسیدهای آمینه در بدن ماهی وابسته به حضور اسیدهای آمینه ضروریست که میتوان به عنوان مثال به اسیدهای آمینه تیروزین ، سیستئین و هیدروکسی لایزین اشاره نمود .

آنتاگونیسم چیست؟
برخی از اسیدهای آمینه ساختاری شبیه هم دارند و در پاره ای شباهت به حدی است که سیستم های بدن در متابولیسم آنها دچار مشکل می شوند یعنی مصرف یک اسید آمینه باعث نیاز به اسید آمینه دیگر میشود که بدان آنتاگونیسم اسید های آمینه میگویند مانند لوسین و ایزولوسین – آرژنین و لایزین – سیستئین و متیونین

نکته جیره نویسی : یکی از راه های حل مشکل ایجاد آنتاگونیسم اسید آمینه در جیره آبزیان استفاده از منابع متنوع پروتئینی میباشد.

برخی عوارض ناشی از کمبود اسیدهای آمینه در جیره آبزیان (خیلی مهم)
کمبود لایزین منجر به فرسایش باله ها میشود
کمبود متیونین منجر به کاتاراکت دو طرفه میشود
کمبود ایزولوسین منجر به تلفات بیش از حد میشود
کمبود آرژنین و فنیل آلانین منجر به عدم تعادل هورمونی میگردد
کمبود تریپتوفان منجر به لوردوزیس و اسکولوزیس میگردد