بیماری آبزیان

1. اتوردیسمان یا تومل
2. لعاب آبی ماهی
3. لیپوئیدوز
4. هپاتوم
5. بوتولیسم
6. نرمی استخوان

اتوردیسمان یا تومل

این بیماری در اثر کمبود ویتامین ب1 (تیامین) و یا وجود آنزیم تیامیناز که باعث عدم جذب این ویتامین توسط دستگاه گوارش می شود.که به صورت عدم تعادل و در مرحله بعدی بی حرکت ماندن ماهی در بستر استخرکه اگر ماهی را تحریک کنیم به دور محور طولی خود می چرخد. لازم به ذکر است آنزیم تیامیناز در بدن شک ماهیان منجمله ماهی کیلکا موجود است که در اثر دادن حرارت از بین می رود.

لعاب آبی ماهی
لعاب آبی ماهی یا کمبود بیوتین که با تشکیل لایه موکوسی متمایل به آبی میتواند قسمت بزرگی از بدن ماهی را بپوشاند که در مرحله پیشرفت لایه از بین رفته و منظره خالداری به ماهیان می دهد.

لیپوئیدوز
لیپوئیدوز یا دژنرسانس چربی کبد که بالا بودن ميزان كربوهيدرات‌ها يا چربی جيره ی غذائی بخصوص در فصل سرد و در نتيجه، عدم تعادل جيره عامل اصلی بروز اين عارضه میباشد. همچنين كمبود رتينول، كولين و بيوتين جيره ممكن است به اين عارضه منتهی شود. با اصلاح جيره غذائی و افزودن ويتامين E و افزایش فعالیت ماهی می ‌توان اين بيماری را درمان كرد. علائم: تيرگی رنگ ، اگزوفتالمی ،ماهی به طور دائم در سطح آب باقی مي‌ماند .كبد حالت تورم داشته و رنگ پريدگی آن مشهود است .رنگ آبششها  از قرمز پررنگ به كم‌رنگ تبديل می ‌شود.

هپاتوم یا آفلاتوکیکوز
وجود تومورهاي بزرگ در كبد، بويژه در كبد قزل‌آلای رنگين كمان معمولاً مشخص كننده مسموميت با سم آفلاتوكسين است چند ماه پس از اينكه ماهی قزل‌آلا با حتی مقدار بسيار كمی از دانه‌های روغنی كپك زده تغذيه شوند، تومورهاي كبد ظاهر می ‌شود. نشانه‌های اين بيماري: تورم شكم، كم خونی ناشی از كاهش تعداد سلولهای قرمز خون، مقادير پروتئين‌های خون كمتر از حالت عادی می شود وكبد كمی حالت خونريزی نشان می ‌دهد.
پیشگیری : نگهداری غذا در جای خشک و خنک و جلوگیری از کپک زدگی غذا همچنین دقت در بالانس غذا و تهیه آن از اقلام سالم و با کیفیت.

بوتولیسم
عامل ایجاد این بیماری سموم مترشحه از یک باکتری بنام CLOSTRIDIUM BOTULINUM   می باشد.
این باکتری به شکل هاگ در خاک و لجن و روده قزل آلاهایی که در استخر خاکی پرورش داده می شوند یافت می شود که این در شرایط گرما و فقدان اکسیژن و یا هنگامی که ماهی (مرده) در داخل آب فاسد شود ، ممکن است شروع به تولید سم کشنده بوتولونیم نماید.
پیشگیری : اجتناب از مصرف غذای مانده و ماهیان فاسد و جمع آوری هر چه سریعتر ماهیان تلف شده در استخر ها و ز بین بردن ماهیان آلوده.

نرمی استخوان RACHITISME
نرمی استخوان یا انحراف ستون فقرات که با کوتاه شدن سرپوش آبششی نیز همراه است ممکن است در نتیجه متعادل نبودن مقدار فسفر و کلسیم در جیره غذایی ماهیان و همچنین عوامل هورمونی (هیپوفیز)-آلودگی انگلی(ایکتیوسپورریدیوم-میکسوزوما)-میکروبی(سل)ویا ارثی (ناهنجاری ها) به وجود آید.
تغیرات ستون فقرات به صورت عمودی لردوز
تغیرات ستون فقرات به صورت   افقی  اسکولیوز

انواع بیماری باکتریایی

1. اجباری
2. اختیاری: موارد زیر باکتری اختیاری می باشد

 فلکسی باکتر کلوموناریس
این باکتری موجب بیماری کلوموناریس (بیماری آبهای گرم ) میشود. این باکتری روی لام میکروسکوپ به صورت ستون هایی نمایان میشود.

علائم کلینیکی
زخم خاکستری بر روی باله ها که با بزرگ شدن زخم بر اثر تجمیع باکتری به رنگ زرد دیده میشود.
باعث ضخیم شدن موکوس میشود . باله پشتی و دمی دچار پوسیدگی میشود
باعث تخریب بافت آبششی به صورت نقاط روشن در سر شعاع های آبششی ظاهر میشود

فلکسی باکتر سایکلوفیلا
این باکتری موجب بیماری پوسیدگی ساقه دمی یا بیماری آبهای سرد در قزل آلا میشود.

علائم
در مراحل اولیه لبه باله ها دچار پوسیدگی میشود.
در مراحل پیشرفته شعاع باله ها شروع به جدا شدن میکند و در نهایت باله دمی به کلی تخریب میشود.

بیماری باکتریایی کلیه (DKB)
عامل این بیماری باکتری رنی باکتریوم سالمونی ناروم است.
از طریق دهان و از طریق تخمهای آسیب دیده و پوست وارد بدن ماهی میشود.

علائم
سیاه شدن رنگ بدن، متورم شدن شکم، بیرون زدگی چشمها (اگزوفتالمی) ،آبسه های سفید مایل به خاکستری زیر پوست که منجر به زخم روباز میشود، زخم روی کلیه ها ،کبد و طحال؛ ماهی در مکانهایی از استخر که جریان کند تری دارد شنا میکند.

*پیشگیری: مدیریت صحیح، محدود کردن ترددها

بیماری باکتریایی آبشش
_{علت: غلظت بالای نیتروژن آمونیاکی (NH3) موجب این بیماری میشود.
ازدلائل ایجاد آن میتوان به تراکم بیش از حد ماهیان، کند بودن جریان آب، تجمع باکتری ها و تغذیه بیش از حد اشاره نمود.}

بیماری فرونکلوز
عامل این بیماری، باکتری سیستمیک بنام آئرو موناس سالمونیدا است.
*در این بیماری در درجه حرارت 13-14 تلفات شدید روی میدهد.

علائم
وجود جوش های قرمز رنگ و حالت التهاب روی پوست.
*پیشگیری: واکسیناسیون، قرنطینه، محدودیت در تردد افراد، محدودیت در جابه جایی ماهیان

 ایکتیو فتریوز یا لکه سفید:

علائم ظاهری

* ماهي شنا كوتاهي دارد و سپس متوقف مي شود .
* ماهي تمايلي به غذا ندارد .
* باله‌هاي ماهي به صورت خوابيده ديده مي‌شود
* آبشش‌ها موكوس زيادي ترشح مي‌كنند .
* خونريزي در نقاط مختلف پوست ديده مي‌شود .
* ماهي خود را پشت موانع موجود در آب مخفي مي كند .
* ماهي دائماَ خود را به اطراف مي‌مالد .
* ماهي در سطح آب مي‌ماند و هوا را مي‌بلعد .
* قبل از مرگ به رنگ خاکستری تیره در می آید.

سه مرحله بیولوژیکی زندگی: (ایکتیو فتریوز یا لکه سفید)
مرحله پوستی، مرحله انگل واقعی
مرحله آرامش، مرحله کست دار
مرحله افشان شدن

انگل هگزامیتوز یا اکتومیتیوز:
این بیماری قزل آلاهای جوان به ویژه بچه ماهیان را مبتلا می سازد.انگل عامل این بیماری  هگزا میتا تروته یا هگزا میتاسالمونیس  بوده که در روده ماهی ظاهر می شود.علائم ظاهری: شنای ماهی ها غیر عادی بوده و کم اشتها می باشند و در کالبد شکافی ، قسمتی از روده که بلافاصله بعد از معده قرار دارد محتوی یک مایع زرد درخشان می باشد.
درمان میتوان از دارو هایی مانند : امتریل،دی متریدازول،یا فلاژیل به همراه غذا استفاده کرد.

 داکتیلو ژیروس:
اندازه آن تا حدود mm 1هم می رسد، رنگ متمایل به سفید و تخم های سه گوش تولید میکند. و انگل تخصصی آبشش آزاد ماهیان بوده و به طور مستقیم از یک ماهی به ماهی دیگر منتقل می شود. این انگل بافتهای آبشش را با بادکش ها و قلاب هایش تخریب می کند .

 آرگولوس یا شپشک ماهی:
شپشک ماهی یک سخت پوست کوچک است که دارای بدنی پهن و گرد و شفاف به رنگ سبز کم رنگ و 4 جفت پای شناگر می باشد.
علائم: آرگولوس به بدن ماهی چسبیده باعث خارش ماهی و وادار کردن آن به مالیدن بدن به اجسام میگردد.
نیش این انگل باعث ایجاد عفونت های ثانویه مانند آب آوردگی عفونی و قارچ ساپرولگنیا در ماهی می شود.

دیپلوستومیازیس یا کرم چشم:
عامل آن انگل دیپلوستوم می باشد. انگل بالغ دیپلوستوم پهن و مسطح می باشد.
چرخه زندگی: انگل بالغ در روده پرنده ماهی خوار یافت می شود که میزبان واسط اول آن حلزون های لیمندایده و میزبان واسط دوم آن اغلب ماهی ها می باشند که در عدسی کره چشم آنها مستقر می شود.
علائم: لکه های سفید(آب مروارید)در زمینه سیاه مردمک

 بیماری چرخشی (Whirling Disease)

عامل این بیماری انگل میکسوبولوس سر برالیس می باشد. هاگ های این انگل وارد غضروف جمجمه آزاد ماهیان کمتر از شش ماه سن شده و هنگامی که جمجمه استخوانی شد یا طول ماهی به 6 تا 8 سانتیمتر رسید سبب ایجاد واکنش شدید در ماهی می شود.
علائم: ماهی دچار حرکت چرخشی به دور خود می شود، تغیر شکل پشت و دم و تیره رنگ شدن، که این علائم بعد از 40 تا 60 روز نمایان می شود.
پیشگیری : از آبهای بدون آلودگی و از مواد ضد عفونی برای پاکسازی استخر ها و وسایل پرورش استفاده گردد .

لرنه آ یا کرم قلاب دار لرنیوز

این انگل از راسته سخت پوستان است. عامل بیماریزا در این انگل جنس ماده  می باشد که زوائد خود را در داخل پوست و عضلات ماهی فرو کرده و در آنجا تثبیت می کنند.
بدن میزبان به وسیله سر انگل، ملتهب میشود و انگل هایی که به فک و دهان ماهی می چسبند باعث می گردند ماهی غذا نخورد و به شدت ضعیف شود.

ژیروداکتیلوس

این انگل از جمله کرن های پهن بوده و به صورت انگل تخصصی پوست می باشد.
همچنین انگلی زنده زا می باشد. گاهاً پوست و چشم ماهی را آلوده می کند.
غالباً بر روی قسمت های پشتی و دمی متمرکز میگردند .