مدیریت تغذیه و جیره نویسی آبزیان

از کل انرژی موجود در خوراک ها بخشی از آن برای رشد و فعالیت های متابولیسمی ضروری به مصرف میرسد و بقیه یا به صورت غذاهای هضم نشده و یا به صورت حرارت و ترکیبات دفعی از دسترس خارج میشود.
بیشترین مقدار انرژی از طریق دفع غذاهای هضم نشده و کمترین مقدار آن از طریق ترشح آمونیاک و ادرار از بدن خارج میشود.

تعریف انرژی قابل هضم :
قسمتی از انرژی غذا که بدن قابلیت هضم و جذب آنرا دارد یا به عبارت ساده تر عدد حاصل از کسر انرژی مدفوع از انرژی کل، نمایان گر انرژی قابل هضم میباشد.

تعریف انرژی قابل متابولیسم :
عبارتست از انرژی کل، منهای انرژی دفع شده از طریق مدفوع ، ادرار و ترشحات آبششی
در تنظیم جیره های غذایی آبزیان معمولا به جای مقدار انرژی قابل متابولیسم از مقدار انرژی قابل هضم استفاده می شود . انرژی قابل هضم مواد غذائی در ماهی و میگو ها با استفاده از روش های مختلف، از طریق  اندازه گیری مقدار انرژی نسبی خورده شده و مدفوع تعیین میگردد . از نظر متخصصان تغذیه آبزیان در استفاده از انرژی قابل هضم جهت تنظیم جیره های غذائی آبزیان محدودیتی وجود ندارد چون انرژی هدر رفته از طریق آبشش و کلیه در مقایسه با هدر رفتن آن از طریق گوارش بسیار ناچیز است.

7) درجه حرارت آب : با افزایش درجه حرارت آب با توجه به اینکه ظرفیت انحلال اکسیژن کاهش می یابد سرعت متابولیسم در ماهی زیاد میشود.

8) سایر عوامل محیطی : عواملی نظیر سرعت جریان آب ، ترکیب شیمیایی و آلودگی آب استرس هائی را به ماهی وارد میکند که به نسبت این تغییرات میزان متابولیسم متغیر خواهد بود

تا اینجا عوامل موثر در احتیاجات انرژی در ماهی و یا کلا آبزیان را بررسی کردیم ، سئوالی که مطرح میشود اینست که منابع تامین این انرژی چه مواردی خواهد بود؟
آبزیان نیز مانند سایر حیوانات انرژی مورد نیاز خود را از کربوهیدرات ها ، پروتئین ها و چربی ها استحصال میکنند. از آنجا که ماهی با بازده پائین از کربوهیدراتها استفاده میکند ، در پرورش اغلب ماهیان چربی و گاهی هم پروتئین منابع اصلی تامین انرژی محسوب میشوند.