پرورش مداربسته – گام هفتم
ازناسیون و نور فرابنفش ( Ozone & UV)
سالهاست استفاده از دستگاه ازن ژنراتور در پرورش ماهی مورد توجه قرار گرفته است اما اثر مصرف بیش از حد می‌تواند باعث آسیب شدید به ماهی‌ها شود. در مزارعی که داخل محوطه محصور یا سوله هستند، نشت گاز ازن نیز می‌تواند برای افرادی که در منطقه کار می‌کنند مضر باشد. چون ممکن است مقدار زیادی گاز ازن را استنشاق کنند. بنابراین تنظیم صحیح میزان ازن در یک سیستم پرورش ماهی و نظارت بر بارگذاری مناسب سیستم ازناسیون در پرورش ماهی همراه با تهویه مناسب برای رسیدن به نتیجه مثبت و ایمن ضروری است.
گاز ازن، روشی کارآمد برای از بین بردن میکرو ارگانیسم‌های ناخواسته به وسیله اکسیداسیون سنگین مواد آلی و ارگانیسم‌های زیستی است. در عملیات گاز ازن، ذرات ریز به ساختارهای مولکولی تجزیه می‌شوند که دوباره به هم متصل می‌شوند و ذرات بزرگ‌تر را تشکیل می‌دهند. با این شکل از لخته سازی، جامدات معلق به حالت تعلیق در حال حاضر می‌توانند به جای عبور از انواع مختلفی از فیلترها در سیستم مدار بسته پرورش ماهی، از سیستم خارج شوند. این تکنولوژی همچنین به تصفیه آب نیز منسوب است چون آب را شفاف و تمیز می‌سازد و عاری از هر گونه باکتری و انگل می نماید. به خصوص در مزارع پرورش ماهی بزرگ و پرورش ماهی کوچک مناسب است که نسبت به ذرات ریز و باکتری‌های در آب حساس هست.
همچنین می‌توان از تکنولوژی ازن زمانی استفاده کرد که آب ورودی در یک سیستم مدار بسته پرورش ماهی یا یک سیستم باز پرورشی نیاز به ضدعفونی دارد. لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد، بکارگیری سیستم UV یک جایگزین خوب و ایمن و حتی مکمل خوبی برای دستگاه ازن یا ژنراتور ازن محسوب می شود.
لامپ یو وی UV
لامپ یو وی با استفاده از نور در طول‌موج‌هایی که DNA را در میکروارگانیسم‌های زیستی نابود می‌کند عمل می‌کند. در bacteria aquaculture و ارگانیسم‌های تک سلولی مورد هدف قرار می‌گیرند. این روش برای اهداف پزشکی چندین دهه مورد استفاده قرار گرفته است و به ماهی و انواع آبزیان تاثیری ندارد زیرا عمل‌آوری اشعه UV در خارج از فضای کشت ماهی اعمال می‌شود. مهم است که بدانیم که باکتری‌ها به سرعت در مواد ارگانیک پرورش می‌یابند که کنترل تعداد باکتریایی در مزارع پرورش ماهی را کنترل می‌کنند. بهترین کنترل زمانی بدست می‌آید که با فرایند تابشی کامل روی آن ترکیب شده باشد موثر خواهد بود و به این ترتیب میکروارگانیسم را از آب فرآیند حذف می کند. با استفاده از یک سیستم لوله‌کشی بسته و یا در یک سیستم کانال باز به سادگی می توان از سیستم‌های UV بهره جست.
نکته: برای کنترل باکتری‌ها و ویروس‌ها کشتن ۹۰ % از ارگانیسم‌ها لازم و ضروری بنظر میرسد بنابراین باید در انتخاب سیستم یو وی برای مزرعه پرورش ماهی دقت لازم را به کار برد.
لامپ UV که در آبزی‌پروری استفاده می‌شود باید تحت آب قرار گرفته و کار کند تا حداکثر بهره وری را بدهد، چراغ‌هایی که خارج از آب نصب شده‌اند، به دلیل انعکاس سطح آب، یا اثر کمی دارند و یا هیچ اثری ندارند.
بهروز فرد تحلیل گر و عارضه یاب شیلات
