تاریخچه پرورش ماهی در روسیه
قدمت پرورش ماهی در روسیه به قرون وسطی برمی گردد. در آن زمان، تولید و پرورش ماهی در استخرهای صومعه انجام می گرفت. خط ساحلی کشور فدرال روسیه بعد از سواحل کانادا، گرینلند و اندونزی، در رتبه چهارم طویل ترین راه های جهان، قرار دارد. منطقه اقتصادی انحصاری (EEZ) با 7.6 میلیون کیلومتر مربع، کل مساحت صنعت ماهیگیری در روسیه است که به دوازده دریا در سه اقیانوس و بیش از دو میلیون رودخانه دسترسی دارد و توسط دریای خزر نیز محاصره شده است. بر اساس اعلام سازمان بین المللی فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد)، در سال 2005 صنعت پرورش ماهی در روسیه، 3،190.946 تن ماهی از شیلات وحشی(شیلات اسیر) و 114.752 تن از پرورش ماهیان آبزی بدست آورده است. براساس همین موضوع، روسیه با پرورش 2.3 درصد ماهی نسبت به کل ماهیان پرورشی در جهان، عنوان نهمین پرورش دهنده برتر ماهی را بدست آورد. پرورش ماهی در روسیه، از طریق استخرها، در دهه های 1930 و 1940 رشد و توسعه پیدا کرد. در این زمان، بیش از بیست هزار هکتار انواع حوضچه در منطقه مرکزی روسیه ایجاد شد. در دهه های 1960 و 1970 میلادی، انواع ماهی کپور و گیاهان دارویی با روش پرورش در استخر، تولید شد.
مردم روسیه به شدت به خوردن ماهی علاقه دارند .این موضوع، یکی از ویژگی های مشترک آسیایی ها و اروپایی ها است. زمانی که اولین رستوران های پخت غذاهای فست فود در دهه 1990 پس از نابودی شوروی بوجود آمدند، روسیه با قدرت، بازار پرورش ماهی در روسیه را به چنگ آورد.
انواع گونه های پرورش ماهی در روسیه
اصلی ترین و مهمترین ماهی هایی که در استخرهای جنوبی روسیه پرورش داده می شوند، ماهی های کپور و گیاهخوار هستند، اما روش جدیدی نیز ابداع شده که به سایر گونه های بومی از جمله اردک ماهی، گربه ماهی، ماهی کول زرد، اردک ماهی از نوع سوف، پارو ماهی، بوفالو ماهی، ماهی قزل آلا و انواع دیگر ماهی سوف نیز اجازه رشد و پرورش می دهد. فناوری های تولید متراکم برای پرورش ماهی تجاری با بهره وری از 1700 تا 2400 کیلوگرم در هکتار، از بازده و پتانسیل زیادی برای تولید و پرورش ماهی در روسیه بهره مند است.
در آب های روسیه 295 نوع ماهی آب شیرین وجود دارد. در این آب ها، 63 نوع ماهی از گونه های سخت پوستان و صدف ها را به صورت مصنوعی پرورش می دهند. در حال حاضر 27 نژاد ماهی کراس و همچنین 9 گونه ماهی کپور، ماهی قزل آلا، ماهی خاویاری، هسته ای و کورگلونیید و سیچلید پرورش می یابد. کپور معمولی، کپور نقره ای، کپور بزرگ، چمن کپور، ماهی قزل آلا و ماهی خاویاری از مهمترین آنها هستند.
ماهی قزل آلا در روسیه از محبوبیت بالایی برخوردار است و به ماهی سرخ یا قرمز ماهی معروف است. در این کشور، امکان ندارد به مهمانی یا جشنی دعوت شوید و روی میز ماهی قزل آلا مشاهده نکنید. ماهی قزل آلا در شهر بندری سوچی روسیه پرورش می یابد. پرورش انواع ماهی شامل گونه هایی از سفیدماهی و ماهی گیاه خوار در برخی از دریاچه ها و مخزن های روسیه نیز انجام می گیرد.
شیوه ها و روش های پرورش ماهی در روسیه
چهار نوع روش برای پرورش ماهی در روسیه و آبزیان مختلف، وجود دارد که عبارت است از :
سیستم پرورش ماهی گسترده، رشد و پرورش در استخر، پرورش صنعتی و پرورش تفریحی.
جنوب روسیه دارای پتانسیل بالایی برای پرورش ماهی می باشد. منطقه فدرال جنوبی روسیه (SFD) به دلیل دارا بودن شرایط طبیعی و آب و هوایی مناسب و ایده آل، برای پرورش گونه های مختلف آبزیان، بسیار مناسب است. در این منطقه، می توان فعالیت های مختلفی در زمینه پرورش ماهی، را رشد و توسعه داد؛ از جمله ساخت حوضچه برای پرورش و تولید آبزیان، پرورش ماهی صنعتی در آبهای گرم نیروگاه های تولید برق، پرورش ماهی قزل آلا در نواحی کوهپایه ای، پرورش ماهی گسترده در دریاچه ها و مخزن های ذخیره آب. می توان گفت، پرورش ماهی در روسیه از نوع ماهی های صنعتی، با استفاده از آب گرم ایستگاه های حرارتی و ماهی قزل آلا در قفقاز شمالی و شهر آلتای از طریق پرورش در مخازن، انجام می شود.
مهم ترین و برترین مزارع پرورش ماهی در روسیه
پرورش ماهی در روسیه به شدت گسترش یافته و در سال 2004، بیش از بیست و دو هزار نفر در بخش پرورش ماهی و انواع آبزیان، مشغول به فعالیت بودند. این کشور به دنبال افزایش سه برابری پرورش ماهی خود و رسیدن به حجم ۷۰۰,۰۰۰ تن تولید تا سال ۲۰۳۰ است. اگرچه، سرمایه‌گذاری در این حوزه، در طول مدت سه سال گذشته مشخص می کند که اگر تعدادی از مشکلات اساسی برطرف شود و از تجربیات بین‌المللی بیشتر استفاده شود، این توسعه و پرورش، از رقم پیش‌بینی شده بالاتر خواهد رفت. طبق مساحت کل آب های شیلات و جمعیت روسیه، 0.19 هکتار آب مناسب برای پرورش ماهی در روسیه توسط هر شخص مقیم وجود دارد.
این موضوع نشان می دهد، پرورش ماهی در نواحی جنوبی این کشور در حال رشد و گسترش است و شامل پرورش ماهی در استخر های آب گرم نیز می باشد. تقریباً تمام سازمان های پرورش آبزیان در مناطق روستایی روسیه واقع شده اند.
شهرهای کراسنودار و استاوروپول در جنوب، شهرهای مسکو، بلگورود و ریازان در مرکز، شهرهای کارلیا، سن پطرزبورگ، تومن و چلیابینسک در مناطق شمالی و سیبری روسیه در زمینه پرورش ماهی و آبزیان مختلف دیگر عملکرد و بازده بسیار خوبی دارند.
تنها محصولات صادراتی پرورش ماهی در روسیه، تخم های ماهی خاویاری و ماهی قزل آلا هستند.
توجه به شرایط طبیعی و آب و هوایی در جنوب روسیه، نشان می دهد این منطقه برای تولید گونه های مختلف ماهی مطلوب ترین و مناسب ترین شرایط را دارد. ما معتقدیم ( دپارتمان شیلات فرد) روش های مفید و مناسبی در مناطق جنوبی این کشور برای توسعه و پرورش ماهی در روسیه و آبزیان مختلف، وجود دارد.
بهروز فرد تحلیل گر و عارضه یاب شیلات